Το παρακάτω κείμενο είναι μιά απόπειρα σκιαγράφησης ενός ριζικά νέου νόμου πλαισίου για τα ελληνικά πανεπιστήμια. Απέχει πολύ από το να είναι ολοκληρωμένο και πιθανότατα περιέχει νομικές και νομοτεχνικές αφέλειες. Χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά για να αποσαφηνιστούν τα καθήκοντα και οι εξουσίες του κάθε προσώπου και κάθε οργάνου και να συμπληρωθούν ορισμένα τμήματα. Σημειώσεις/επεξηγήσεις/σκεπτικό για ορισμένες ρυθμίσεις δίδονται στο τέλος ή μέσα σε { }.

Το προσχέδιο αυτό ενσωματώνει πολλές θετικές διατάξεις του προσχεδίου που προτάθηκε από το ΥΠΕΠΘ αλλά πηγαίνει πιό βαθιά αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο διοίκησης των πανεπιστημίων. Εν περιλήψει προτείνεται: η μετατροπή των ιδρυμάτων σε ΝΠΙΔ, η εποπτεία τους από Συμβούλια Επιτρόπων προτεινόμενα από την κυβέρνηση με έγκριση αυξημένης πλειοψηφίας της Βουλής, μεταφορά πολλών δικαιοδοσιών στα ίδια τα πανεπιστήμια (όπως ο καθορισμός του τρόπου εισαγωγής φοιτητών, όροι φοίτησης, κτλ), επιλογή των πρυτάνεων από το Σ.Ε., αλλαγή τρόπου εκλογής αντιπρυτάνεων και κοσμητόρων, μηχανισμοί διασφάλισης της αξιοκρατίας σε εκλογές και προαγωγές, κώδικας δεοντολογίας φοιτητών και καθηγητών, πειθαρχικές διατάξεις, αλλαγή της έννοιας του «ασύλου», κανόνες για τη λειτουργία των φοιτητικών συλλόγων, μείωση της φοιτητικής συμμετοχής σε λογικά επίπεδα, αξιολόγηση συγγραμμάτων, κτλ.

Το τελευταίο που θα ήθελε η πρωτοβουλία αυτή θα ήταν να υπονομεύσει το καλό προς χάριν του καλύτερου. Το προσχέδιο του ΥΠΕΠΘ περιέχει πολλά θετικά στοιχεία και θα ήταν καλό να ψηφιστεί το συντομότερο δυνατό, ενδεχομένως με κάποιες τροποποιήσεις. Όμως μεγάλα προβλήματα δεν θα τα λύσει και θα ήταν λάθος της κυβέρνησης να διακηρύξει ότι έκανε μεταρρύθμιση και να κλείσει το θέμα. Ο διάλογος πρέπει να συνεχιστεί προς την κατεύθυνση μιας εκ βάθρων αναμόρφωσης του πανεπιστημιακού μας συστήματος. Σε αυτό τα πλαίσιο κατατίθεται η παρούσα πρόταση. Δεν είναι μιά πρόταση που μπορεί να υλοποιηθεί αύριο. Χρειάζεται προετοιμασία: να συζητηθεί πλατιά μέσα στην πανεπιστημιακή κοινότητα, να δουλευτεί συλλογικά, να εξεταστούν όλες οι λεπτομέρειες, να προβλεφθούν όλες οι επιπτώσεις και τα πιθανά προβλήματα, να κλείσουν τα «παραθυράκια» που μπορεί να αφήνει. Κάποιες συγκεκριμένες ιδέες όμως μπορούν να υιοθετούν αμέσως και να ενσωματωθούν στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο.

Ευχαριστώ θερμά τους συναδέλφους και φοιτητές που έκαναν σχόλια στην πρώτη εκδοχή του κειμένου. Οι περισσότερες συστάσεις τους ενσωματώθηκαν στο κείμενο. Περαιτέρω σχόλια και συστάσεις είναι ευπρόσδεκτα μέσω ΗλΤαχ (tlazaridis@ccny.cuny.edu) ή δημόσια μέσα από το φόρουμ διαλόγου greekuniversityreform.wordpress.com.

Θέμης Λαζαρίδης

Αναπληρωτής Καθηγητής

Τμήμα Χημείας

City College of New York / CUNY

Άρθρα

Γενικά

1. ΑΠΟΣΤΟΛΗ

2. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

3. ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

4. ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ

5. ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ

6. ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ

7. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ

Διοικητικά

8. ΔΙΟΙΚΗΣΗ

9. ΕΚΛΟΓΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΠΡΥΤΑΝΗ

10. ΕΚΛΟΓΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΡΥΤΑΝΕΩΝ

11. ΚΟΣΜΗΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΚΟΣΜΗΤΕΙΕΣ

12. ΤΜΗΜΑ

Προσωπικό

13. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΦΟΡΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

14. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΥ ΘΕΣΕΩΝ ΜΕΛΩΝ ΔΕΠ ΑΝΑ ΤΜΗΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ

15. ΒΑΘΜΙΔΕΣ ΜΕΛΩΝ ΔΕΠ

16. ΕΚΛΟΓΗ ΜΕΛΩΝ ΔΕΠ

17. ΜΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΛΩΝ ΔΕΠ

18. ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ

19. ΜΗ ΚΑΘΗΓΗΤΙΚΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

20. ΜΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

Δεοντολογία και Πειθαρχικές Διατάξεις

21. ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΝΕΣ

22. ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Φοιτητικά Ζητήματα

23. ΦΟΙΤΗΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΜΙΛΟΙ

24. ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

25. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

26. ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ

Οικονομικά Ζητήματα

27. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

28. ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Παράρτημα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

Διάφοροι Έλληνες επιστήμονες και διανοούμενοι έχουν μιλήσει κατά καιρούς για ένα Νέο Νόμο-Πλαίσιο που θα εκσυγχρονίζει τον 1268/82. Ορισμένες ιδέες εδώ:

Η Επιτροπή των 8 «Σοφών» του Θάνου Βερέμη στις 19 Δεκεμβρίου 2005

Η Ακαδημία Αθηνών με δελτίο τύπου στις 27 Δεκεμβρίου 2006

H Επιστολή των 22 Ακαδημαϊκών Δασκάλων για Επτά Επείγουσες Μεταρρυθμίσεις στις 6 Ιουλίου 2008